Het geboortejaar van Adriaan Koerbagh is: 1633 !
Nog eenmaal geef ik - na mijn boekbespreking en vervolg - in een apart blogje aandacht aan een gegeven dat apart aandacht waard is. Overal (wikipedia en waar niet al) kom je tegen dat de data van Adriaan Koerbagh zouden zijn: 1632 – 1669. Hoe dat in de wereld gekomen is mag Joost weten, maar dat is dus fout. K.O. Meinsma, die toch aardig bedreven was in het doen van archiefonderzoek was niet zeker en heeft het op blz. 151 van zijn Spinoza en zijn kring over “Adriaan, die in 1632 of ’33 het levenslicht zag.”Bart Leeuwenburgh schrijft op blz. 13 van zijn vandaag besproken boek: “uit de Amsterdamse stadsarchieven blijkt dat ‘Aerjan’ op 25 januari 1633 in de Nieuwe Kerk werd gedoopt.” Hij zal dus ergens in januari geboren zijn.
Opvallend is dat hij in de bijgegeven noot zijn vindplaats niet meldt, maar verwijst naar de inleiding van het boek van Wielema (Adriaan Koerbagh, A Light Shining in Dark Places, to Illuminate the Main Questions of Theology and Religion. M. R. Wielema trans./red. zie die blog) en vervolgens schrijft: “Voor alle feitelijke informatie over de kinderjaren van Adriaan Koerbagh, zoals doopdata en verwantschapsrelaties, steun ik in het voetspoor van Wiep van Bunge volledig op het minutieuze archiefwerk van Frank Mertens, die ik daar zeer veel dank voor verschuldigd ben.” De vindplaats krijgen we wel van Wiep van Bunge in zijn Inleiding en ook bij hem de mededeling: “Frank Mertens is currently revising several of the biographical data supplied by Meinsma.”
Bij een ander gegeven, n.l. dat volgens de archieven van de Amsterdamse Weeskamer bleek dat in 1644 nog vier van de kinderen Koerbagh in leven waren, noteert Van Bunge in noot 5 nadat hij de vindplaats heeft vermeldt: “I owe this information to Bart Leeuwenburgh.” Zo gaan de dankplichtplegingen heen en weer. Prima.
Ik stel dus voor dat we voortaan overal als geboortedatum vermelden: 1633. Ik ga dat gegeven op de diverse plaatsen in dit blog waar ik het over Adriaan Koerbagh heb, alsnog wijzigen. Wie doet Wikipedia en de rest?
Reacties
J. Freudenthal citeert in zijn bronnenuitgave 'Die Lebensgeschichte Spinoza's [...]' (Leipzig, 1899, p. 119-121 passages uit de processtukken betreffende Adriaan Koerbagh. Het vonnis is uitgesproken op 11 mei 1668. Het proces was kort hieraan voorafgaand. Toen was, zoals geschreven staat, Koerbagh "out 35 jaaren". Dus in 1633 geboren.
Anton Bossers 27-03-2013 @ 10:47
Beste Anton, bedankt voor dit ondersteunende stukje bewijs. Hopelijk gaat dit overal doordringen.
Stan Verdult 27-03-2013 @ 12:05
Dit is een mooi berichtje dat ik van iemand kreeg (die ik anoniem houd, want anders had de betreffende persoon het wel zelf op dit blog gepost) en die ik op mijn beurt hartelijk dank:
"Hartelijke dank voor de recensie over het boek van Bart Leeuwenburgh. De geboortedatum van Koerbagh is in Wikipedia (fr. nl. du. & eng.) aangepast."
Een mooi gevolg van dit blog! Terecht stelt Spinoza: "Er bestaat niets in de natuur waaruit niet een gevolg voortvloeit." (Ethica 1/36)
Stan Verdult 28-03-2013 @ 13:31
In vervolg op de vorige reactie (nu dit goede begin is gemaakt) heb ik de redacties van de DBNL, de Humanistische Canon en nog enige voorgesteld de geboortedatum eveneens aan te passen.
Stan Verdult 28-03-2013 @ 13:56
Kijk, dit is nu waarom ik zelf niets meer wijzig in wikipedia. Er is altijd weer wel een stronteigenwijs iemand die het beter weet en een wijziging weer ongedaan maakt. Binnen het uur had iemand die zich Look Sharp noemt de correctie van het geboortejaar in nl.wikipedia alweer ongedaan gemaakt (en, fr staan nog).
Het valt overigens wel op dat degene die de wijziging naar 1633 heeft aangebracht én zich niet bekend heeft gemaakt én er geen noot toegevoegde met een referentie waaruit blijkt waarop die correctie gebaseerd is. Ik ga er misschien toch even heen om die informatie toe te voegen.
Stan Verdult 28-03-2013 @ 16:35
Op Wikipedia heeft niemand meer het geboortejaar gewijzigd en wordt dus het jaar 1633 als Adriaans geboortejaar vermeld.
Ook de Humanistische Canon heeft geboortejaar van Adriaan Koerbagh inmiddels ook aangepast.
http://www.humanistischecanon.nl/ketters/gebroeders_koerbach
Stan Verdult 03-04-2013 @ 16:09