Weekje Barchem, in het Woodbrookershuis

Vanmiddag heb ik, Stan Verdult, vaste blogger van spinoza.blogse.nl, mijn verslag van de Spinoza-studieweek in Barchem op internet geplaatst. Aan het eind van dat blog (zie hier) plaatste ik zelfs mijn foto met daarbij het commentaar dat ik er wat ernstig op kijk, "maar waarschijnlijk kijk ik zoals ik meestal ben..." - en zo schrijf ik ook. Dat anderen het weer anders doen, blijkt uit het verslag dat Kees Bruijnes me van vanavond toezond. Graag plaats ik het hier omdat ook ik een wat luchtiger toon zeer wel kan appreciëren... 

De Gelderse Achterhoek.

Ieder jaar gaat een groepje mensen vanuit heel Nederland naar de Achterhoek, naar Barchem bij Lochem. Ik ben er ook bij en daarom kan ik het hier navertellen. We komen aan in het Woodbrookershuis waar de koffie klaar staat, de boeken klaar liggen en de Professor alvast zijn keel schraapt voor het eerste college van de week.

Professor Piet Steenbakkers vertelt over zijn bemoeienissen de afgelopen maanden met het in het Vaticaan opgedoken Latijnse handschrift van de Ethica van Spinoza. Het was spannend zo’ n gaaf oud handschrift uit 1675  te bestuderen en aan de Europese pers te tonen. Het Vaticaan werkte er voortvarend aan mee hoewel deze teksten nou niet bepaald het Rijke Roomse Leven helpen bevorderen.

Het publiek

Vele NIET filosofen worden door Spinoza aangetrokken. Dat is altijd al zo geweest.
De gedachten van S. zijn hoog verheven maar tegelijk eenvoudig en aansprekend.
Toch trekt de Spinozamagneet de ene groep meer aan dan de andere. Zo zijn er dit jaar veel neerlandici, een paar artsen, een psychiater, twee biologen, allerlei soorten leraren, wat technisch geschoolde mensen en één landbouwkundige.

Dagblad Trouw.

Op vrijdagmorgen loopt er ineens een zeer geconcentreerde onbekende tussen het publiek. Hij spreekt ons niet aan, beloert ons, mikt steeds met één van zijn twee grote camera’ s, loopt dan eens achteruit dan weer vooruit, alsof ie zo de ziel van de Spinozisten  beter kan raken en drukt steeds af. Het blijkt een fotograaf van het dagblad Trouw. Later duikt er een reporter op die ons leerzame en gezellige weekje wil verslaan voor De Verdieping van zaterdag 30 juli.  

Filosofen ná 23.00  uur.

Als de dag voorbij is en de toespraken van onze moderne Nederlandse Wijzen gestopt zijn komt het moment om zelf iets tegen elkaar te zeggen en omdat Nederlanders van nature een  introverte aard hebben, lopen we dan al gauw naar een bar om met behulp van een glas toch in een feestelijke sfeer te komen. Dat lukt wonderwel.
Als de avond echter wat verder vordert, vergeten filosofen zelfs hun eigen filosofie. Sterker nog, als ze ná 23.00  uur nog over filosofie praten kun je beter maken dat je weg komt.

Bouwvakkers.

Woensdagmiddag vrij. Dus we gaan wandelen en dat betekent ver lopen. Mooi landschap. Veel coulissen van bomen en boerderijen.. Onder het lopen filosoferen we over de lezingen maar het leukste is toch om de medecursisten filosofisch te beschouwen zal ik maar zeggen. Terwijl wij ons al pratend voortbewegen doemt ons einddoel op, een mooi kasteel met een café in de buurt. Is dat café nou naar links of naar rechts?  We kiezen rechts, maar de weg is lang. Geen café en al helemaal geen mensen te zien. Een eenzame snelle fietser dient zich aan die ik krachtig aanspreek maar hij stopt niet voor mensen zonder wieltjes. Bij een hoop ordeloze stenen zitten bouwvakkers te rusten en die helpen ons naar het café. We hadden naar links gemoeten. Dus weer een kilometer terug waardoor de koffie met vlaai dan wel weer heerlijk smaakte.

Standbeeld.

Op de derde morgen wordt ik wakker en begeef mij, geleid door vogelgezang,  rustig over het bospaadje naar de ontbijtzaal. Halverwege zie ik een grote gekleurde vogel op één been staan. Het blijkt een medecursist te zijn die staat te ontspannen. Yoga dus en dat is bijzonder want spinozisten zijn veelal te nuchter van constructie voor dit soort lichaamsbeweging, zelfs voor mild esoterische zaken zoals Yoga. De wijzen kwamen dan wel uit het Oosten maar India is te ver.

Geen telefoonbereik

Mijn telefoon moet nodig ingeruild voor één die beter past in deze tijd.
Ik had geen bereik in het Woodbrookershuis. Moest daardoor noodgedwongen het huis uit en vlakbij de provinciale weg gaan staan. Toch waren er veel lotgenoten die ook, soms in de regen of ’s avonds in het donker met het thuisfront stonden te bellen. 

Mondriaan over Spinoza

Mevrouw Corné Jacobs toont ons maandagavond de diepe zielenroerselen van de schilder Mondriaan die door de gedachten van Spinoza tot de ultieme kleurrijke rechtlijnigheid in zijn schilderijen kwam. Hij nam deze filosofische kunstopvatting zeer ernstig. Ik geloof dat graag maar blijf inmiddels van mening dat je ook mooie kunst kunt maken via een glimlachend meisje (Mona Lisa) een pot pindakaas (pindakaasvloer) of van een stelletje stadswachten (Nachtwacht)   Nee Mondriaan had eens naar Barchem op de koffie gemoeten

Sober is de mode.

De Woodbrookers kwamen uit Engeland. Hun mooie huis werd ooit in Barchem neergezet om mensen tot elkaar te brengen. Dat lukt vrij aardig daar niet van. Toch zit er blijkbaar ook een maatschappelijk doel achter. Er is verwantschap met de Quakers in Engeland. Quakers zijn protestanten en protestanten zijn sober zoals men weet. Dat uitte zich in een wat karige voedselverstrekking zodat het dit jaar zowel een afslank- als een filosofiecursus werd. Dat past natuurlijk naadloos in deze crisistijd.

De dienende professor

Piet Steenbakkers heet voluit Professor Doctor P. Steenbakkers en is onze eigen huisprofessor (zie eerste alinea). Hij weet onwaarschijnlijk veel van de boeken van en de commentaren op Spinoza, spreekt en schrijft Latijn en Grieks en spreekt meerdere moderne talen vloeiend. Wij hebben een groot ontzag voor hem.

Maar toen kwam op donderdagmiddag Fokke Akkerman. Professor Piet zette zich aan zijn zijde. De spreker, Fokke Akkerman stelde, nee sommeerde professor Piet meerdere malen even iets op te zoeken op de laptop en dat deed hij voortvarend bijna als een schooljongen die vlast op een complimentje.  Fokke Akkerman (82) is dan ook een oude Groningse Professor waarvan onze professor ooit het vak heeft geleerd. De oude Classicus kent zijn zaakjes nog uitstekend, kan boeiend spreken want ook wij hingen aan zijn lippen. 

Eens een schoolmeester, altijd een …

Tijdens een  college over de Duits-Joodse dialoog in de Spinozaliteratuur gaat er plotseling een heer staan en zegt:  “Het woord wandelende Jood (dat de spreker bezigde) is hier zeer aanvechtbaar!!. In het Duits bijvoorbeeld, is wandern iets anders  dan wandelen. Beter zou zijn hier te spreken van dolende of zwervende Jood.”
Een andere heer, eveneens een neerlandicus, gaat nu staan en zegt:  “Dat kun je nu wel zeggen maar als men spreekt over Jezus wandelt over het water of die en die heeft een vreemde levenswandel, dan is dat wandelen  ook anders dan gewoon wandelen. Het kan dus wel!!”  en zo kaatst de discussie heen en weer.
Gelukkig maant de spreker nu de beide heren en gaat in alle rust verder met de literatuur die destijds in Duitsland gangbaar was van Goethe,  van Lessing en Mozes Mendelssohn over Spinoza. En zo hoort dat in Barchem tijdens de Spinozaweek.

Kees 

 

spinoza | 31-07-2011 | 23:51 | Link | Reacties (0)