Pieter van Musschenbroeck (1692 - 1761) Diens anti-Spinozisme aangetoond
Deze Van Musschenbroeck had het over “infelicissimi ingenii
Spinoza” [het ongelukkigste karakter Spinoza] en noemde Spinoza “celeberrimus
Atheismi patronus praecedentis saeculi” [de meest befaamde patroon van het
atheïsme in de voorafgaande eeuw]
De Nederlandse medicus, wis- en natuurkundige, meteoroloog en astronoom studeerde in Leiden bij Willem Jacob ’s Gravesande, wiens opvolger hij werd.
Steffen Ducheyne, zo ontdekte ik n.a.v. van een reactie van hem op een blog, deed studie naar zowel ’s Gravesande als naar Van Musschenbroeck, en ontdekte in onuitgegeven manuscripten van de laatste dat hij Spinoza’s Ethica las en zeer kritisch (theologisch) becommentarieerde.
Ik zie dit als een mooie aanvulling op Spinoza - een paradoxale icoon van Nederland waarin Henri Krop Van Musschenbroeck wel noemt, maar verder niets over hem en zijn ideeën over Spinoza vermeldt. In tegenstelling tot ’s Gravesande die uitdrukkelijk tegen Spinoza publiceerde, deed Van Musschenbroeck dat niet, hij vermeldde slechts in het voorbijgaan Spinoza, maar bestudeerde hem wel grondig zo blijkt uit:
• Steffen Ducheyne, ‘Celeberrimus Atheismi patronus praecedentis saeculi’: Petrus van Musschenbroek’s anti-Spinozism unveiled. Lias: Vol. 41 #2, 2014 [cf. & academia.edu & PDF ]
In this essay, I will bring
several hitherto neglected sources, which pertain to Petrus van Musschenbroek’s
unpublished manuscripts, to the fore. The folios at hand show that
Musschenbroek read and actively engaged with Spinoza’s Ethica. More precisely,
it will be shown that Musschenbroek held clear-cut anti-Spinozistic convictions
[Zie hierin op p. 2. voetnoot 3 bovenstaand eerste citaat en p. 8 bovenstaand tweede citaat van de typering van Spinoza; zoals ook vermeld in de
titel]
• Steffen Ducheyne, ‘s Gravesande’s Appropriation of Newton’s Natural Philosophy, Part I: Epistemological and Theological Issues [cf. academia.edu ]
