Ook de geest van Spinoza bij Prinsjesdagviering
Al vele jaren bestaan de zgn. ‘Prinsjesdagvieringen’ die ’s morgens in de Grote Kerk in Den Haag worden gehouden – inmiddels aangeduid als ‘interlevensbeschouwelijke bezinningsbijeenkomst’. De viering wordt bijgewoond door leden van het kabinet, leden van de Staten-Generaal en door vertegenwoordigers van provinciale en gemeentelijke overheden en een toenemend aantal burgers. Het begon ruim veertig jaar geleden toen een comité van de Haagse kerken en christelijke geloofsgemeenschappen, op Prinsjesdag een gebeds- en bezinningsbijeenkomst hielden. Met het veranderen van de samenleving in multiculturele richting werd de opzet verbreed; in 2000 nam de Haagse Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (HRLR) de organisatie over en vanaf 2006 is er een aparte Stichting Prinsjesdagviering. De betrokkenen willen elk jaar vanuit een gezamenlijke viering aandacht vragen voor zaken als rechtvaardigheid en barmhartigheid, verdraagzaamheid en vrijheid, maar vooral wederzijds respect. Om zo een appél te doen uitgaan naar politiek én samenleving. Geloofwaardigheid was dit jaar het thema.Het hoofdreferaat werd dit jaar gehouden door Varamitra, woordvoerder voor de interreligieuze dialoog van de Boeddhistische Unie Nederland. Voorts waren er bijdragen van liberaal joodse, islamitische, christelijke, hindoeïstische, humanistische en bahá’í deelnemers.
Hiervan verscheen onderstaand stukje op human.nl
'Iedereen moet alles kunnen zeggen'
'Spinoza heeft altijd geijverd voor de vrijheid van denken, spreken en publiceren. Mensen moeten niet te bang zijn dat ook nu te doen', vindt humanistisch raadsman René de Boer, spreker tijdens de jaarlijkse Prinsjesdagviering op dinsdag 21 september.
Jaarlijks staan tijdens een gezamenlijke bezinningsbijeenkomst op Prinsjesdag mensen van de verschillende religies en levensbeschouwingen stil bij de betekenis van de opening van het parlementaire jaar. Thema dit jaar: 'Geloofwaardig'. Namens de humanisten leverde René de Boer, humanistisch raadsman bij Defensie, een bijdrage.
Vrij denken, spreken en publiceren
De Boer hield hij een pleidooi voor vrijheid van denken en spreken, onder meer aan de hand van een gedicht van Jan van Veen uit 1630, het werk van Spinoza en de filosoof en historicus Jonathan Israel, die gespecialiseerd is in de Verlichting.
De Boer vertelt aan de webredactie van het Humanistich Verbond: "Spinoza heeft altijd geijverd voor de vrijheid van denken, spreken en publiceren. Mensen moeten niet te bang zijn dat ook nu te doen. Alleen op deze manier kunnen we een moderne democratie open en levendig houden. Deze vrijheid impliceert ook vrijheid van levensbeschouwing en godsdienst. De staat moet haar burgers dus beschermen tegen pogingen van welke zijde dan ook om deze vrijheden in te perken."
Minder lijden
Het publieke domein zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn, meent De Boer. "Hier mag géén enkel geloof de dienst uitmaken. Dit principe maakt de echte vrijheid van levensbeschouwing en geloof mogelijk. De paradox is dat de vrijheid van de religie ingeperkt zou moeten worden als daardoor andere levensbeschouwingen of religies in de verdrukking komen."
Spinoza is een grote inspiratie voor De Boer, onder andere omdat hij de eerste filosoof was die het lef had religiekritiek te uiten. Ook in zijn werk als humanistisch raadsman gebruikt hij zijn gedachtegoed, met name als het gaat om zelfreflectie bij zijn cliënten te stimuleren. "Een prachtige uitspraak van Spinoza is: 'Als je weet waarom iets gaat zoals het gaat wordt het lijden minder en heb je er meer macht over.' Dat zeg ik ook tegen mijn cliënten: probeer er achter te komen waarom je leven op een bepaalde manier verloopt."
De Boer eindigde zijn bijdrage tijdens de Prinsjesdagviering met een oproep uit een tekst van Jonathan Israel: 'We moeten de innige banden tussen democratie, vrijheid van gedachte en individuele vrijheid krachtiger uitdragen en versterken. De kracht van de mens - en ook van de politiek- is het begrijpen en ligt in de rede. Want alleen een stabiele, veilige en vrije samenleving kan de menselijke ontplooiing waarborgen.'
Alles kunnen zeggen
Dat is ook een oproep voor humanisten. "Ik vind dat iedereen, binnen de grenzen van de wet, alles moet kunnen zeggen. Dat betekent dat humanisten met de kracht van rede in debat moeten gaan. Ja, ook met Geert Wilders. Daarbij is het belangrijk de communicatie open te houden. Ik vind dat Alexander Pechtold het debat met Wilders goed voert."
[van Humanistisch Verbond - human.nl]
De Stichting Prinsjesdagviering heeft een website maar die is al vele jaren niet meer bijgehouden.
