Hoe met Spinoza via geometrische methode bij de werkelijkheid uitkomen?

Valtteri Viljanen: Spinoza's Geometry of PowerGraag wijs ik op de interessante bespreking door Michael Della Rocca die vandaag op de NDPR verscheen van het recente boek van Valtteri Viljanen, Spinoza's Geometry of Power [Cambridge University Press, 2011] dat ik in een blog van 12 mei 2012 signaleerde.

De reviewer vindt het een ‘sophisticated book’. Hij begint met het duidelijk neerzetten van het aloude probleem, dat ook al vaker op dit blog aan de orde is geweest, van de mate van “zelf iets zijn en zelf iets kunnen” van de modi die enkel bestaan als modificatie van God. In hoeverre beschikken “enkeldingen” (res singulares) over reële macht iets te veroorzaken? En hoe dat dan te verzoenen met het gegeven dat er in de natuur geen finaliteit bestaat – er geen doelen nagestreefd worden?

Ik ga niet die hele recensie samenvatten, wijs alleen op Della Rocca’s positieve zin: “this book gives the most detailed and insightful account of the way in which geometry guides Spinoza’s metaphysics,” maar vervolgens heeft hij zijn twijfels of en hoe het Viljanen dan zal lukken om vanuit de geometrie (die inderdaad geen doelen kent, maar – daar het om denkdingen gaat - ook niet over concrete realiteiten gaat) uit te komen bij reële dingen die over echte veroorzakingskracht in de werkelijkheid komen te beschikken.

Enfin, het gaat om de aloude kwestie: hoe kom je van het conceptuele naar het reële. Hoe van stellingen waarin dingen – Kantiaans -  in logische oppositie tegenover elkaar zijn gezet, te komen op uitspraken over reële opposities? Het is de vraag of deze opdeling in het reële en het conceptueel begrijpelijke helemaal des Spinoza’s is – of het voor Spinoza wel echt als kwestie bestond. “The worry is that Spinoza's love affair with intelligibility as evinced by his geometrical model may be threatened by a potentially unintelligible distinction between the real and the conceptual. In light of this concern about the intelligibility of the distinction, we should perhaps revisit the question of whether, as Viljanen holds, Spinoza is committed to the distinction between the real and the concrete, on the one hand, and the non-real and the conceptual, on the other. And thus we can perhaps -- taking inspiration from Viljanen's approach -- take up again the vital question of how far we can go with Spinoza's geometrical model. How far can geometry -- governed as it is by "merely" conceptual connections -- take us? In interpreting Spinoza, can we go all the way and elide the difference between the real and the conceptual or is doing so something we will come to regret?” Aldus Michael Della Rocca [NDPR]

 

spinoza | 19-07-2012 | 14:19 | Link | Reacties (2)

Reacties

Naar wat ik uit de recensie van Valteri Viljanen's boek begrijp, staat mij dit allerminst aan. Maar ik denk dat ook de recensent nog wat verder moet studeren op Spinoxa's tekst en methode.

Wim Klever 20-07-2012 @ 19:22

Ik denk dat Wim Klever heel vaak wel een punt heeft met zijn tegendraadse opmerkingen. Maar ik zou zo graag zien dat hij zijn kritieken eens wat meer onderbouwde en toelichtte.

henk keizer 20-07-2012 @ 23:21